Εισαγωγή & τοποθεσία

Το Γύθειο βρίσκεται στη μέση της Μάνης, στο μέσο πόδι της Πελοποννήσου, και αποτελεί το κυριότερο λιμάνι του Λακωνικού Κόλπου. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Λαρύσιο, ανάμεσα σε πεύκα και κουμαριές, προσφέροντας μαγευτική θέα. Στη νότια πλευρά της πόλης συνδέεται με τη νήσο Κρανάη ή Μαραθονήσι, που παίζει σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής.

Η ονομασία του Γυθείου

Σύμφωνα με τον Παυσανία, το όνομα “Γύθειο” προέρχεται από τις λέξεις “Γυία (Γη) θεών”, καθώς, κατά τη μυθολογία, η πόλη διεκδικήθηκε από τον Ηρακλή και τον Απόλλωνα. Ο μύθος αυτός αντανακλά την ένωση των Αχαιών με τους Δωριείς (Ηρακλείδες) στην περιοχή.

Ιστορική αναδρομή

Μυκηναϊκή & αρχαϊκή περίοδος

Ανασκαφές του 19ου αιώνα δείχνουν ότι το Γύθειο άκμασε κατά τα μυκηναϊκά χρόνια. Σύμφωνα με τον Όμηρο, από τη νήσο Κρανάη ο Πάρης πήρε την ωραία Ελένη, αφήνοντας πίσω την περικεφαλαία του.

Στα αρχαϊκά χρόνια, το Γύθειο αναπτύχθηκε ως επίνειο της Σπάρτης. Αργότερα, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο (195 π.Χ.-297 μ.Χ.), ανεξαρτητοποιήθηκε πλήρως και έγινε πρωτεύουσα του Κοινού των Ελευθερολακώνων.

Ανασκαφές αποκαλύπτουν την ύπαρξη ναών, ιερών και εντυπωσιακών κατασκευών, όπως το αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο, που σώζεται μέχρι σήμερα.

Ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδος

Το 375 μ.Χ., ένας ισχυρός σεισμός προκάλεσε παλιρροϊκό κύμα που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης και βύθισε τμήματά της στη θάλασσα. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, το Γύθειο περιήλθε στη λήθη.

Τουρκοκρατία & Ενετοί

Κατά την Τουρκοκρατία, η πόλη μετονομάστηκε σε “Μαραθονήσι”, λόγω της ανάπτυξης των μαράθων στη γύρω περιοχή. Οι επιδημίες και οι επιδρομές των Οθωμανών οδήγησαν στην παρακμή του. Τελικά, οι Μανιάτες με τη βοήθεια των Ενετών ανέκτησαν την πόλη και την αναβάθμισαν, με τους Γρηγοράκηδες να σηκώνουν το λάβαρο της Επανάστασης.

Σύγχρονη εποχή

Από τότε, το Γύθειο αναπτύσσεται συνεχώς, διατηρώντας ταυτόχρονα την ιστορική του ταυτότητα.

Το σύγχρονο Γύθειο

Το Γύθειο έχει διατηρήσει τον νεοκλασικό του χαρακτήρα, επηρεασμένο από την ενετική αρχιτεκτονική. Η πόλη φιλοξενεί εντυπωσιακά κτίρια, όπως το Δημαρχείο (1891) και το Παρθεναγωγείο (1886), έργα του διάσημου αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλλερ.

Στο νησί Κρανάη δεσπόζει ο Πύργος Τζανετάκη, ο οποίος λειτουργεί ως ιστορικό μουσείο, καθώς και ένας επιβλητικός φάρος.

Τουρισμός & αξιοθέατα

Το Γύθειο είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός, γνωστό για τις γραφικές ταβέρνες του, τις όμορφες παραλίες του (Μαυροβούνι, Βαλτάκι) και τη φιλοξενία του.

Σήμερα, με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”, πραγματοποιούνται έργα αναβάθμισης των μνημείων, με στόχο τη διατήρηση και ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς της πόλης.